Desinfectie is - in veel situaties- een onmisbare schakel in het bereiken van een goede hygiëne. Een goede hygiëne kan alleen bereikt worden door een combinatie van goed schoonmaken en op de juiste plaatsen gericht desinfecteren. Met desinfecteren voorkom je de verspreiding van infecties in situaties waar een hoog risico is op de overdacht van ziektekiemen. In veel gevallen bereik je goede hygiëne door goed schoon te maken en is desinfecteren dus niet noodzakelijk.
Schoonmaken en desinfecteren: het verschil
Schoonmaken is het mechanisch of chemisch verwijderen van vuil. Schoonmaken met zeep of reinigingsmiddelen is meestal voldoende om vuil, allergenen en ziektekiemen te verwijderen. Met desinfecteren (ontsmetten) worden micro-organismen afgedood of op een andere chemische wijze onschadelijk gemaakt. Met desinfectie wordt de hoeveelheid micro-organismen gereduceerd tot een aanvaardbaar niveau[1] waarbij het risico op besmetting zeer laag is. De reden om te desinfecteren is dus om jezelf en je omgeving gezond te houden.
Wettelijk kader van desinfectiemiddelen
Desinfectiemiddelen kennen vele toepassingen en hebben hierdoor te maken met veel verschillende soorten productwetgeving. Zo kunnen desinfectiemiddelen vallen onder wetgeving voor bijvoorbeeld biociden, geneesmiddelen, medische hulpmiddelen of diergeneesmiddelen.
Het gros van de desinfectiemiddelen valt onder de categorie ‘biociden’ en hebben doorgaans de volgende toepassingen:
1. Desinfectie van de huid die intact is en blijft;
2. Desinfectie van levenloze oppervlakken en objecten;
3. Desinfectie van de huid van dieren die intact is en blijft en van de plekken waar dieren verblijven;
4. Desinfectie van uitrusting dat in contact komt met levensmiddelen en/of diervoeder;
5. Desinfectie van drinkwater voor mens en dier.
Desinfectiemiddelen die biociden zijn, vallen onder de Biocidenverordening (528/2012). De Biocidenverordening is een Europese wetgeving die een rechtstreekse werking heeft in alle EU-lidstaten en dus ook in Nederland. De Biocidenverordening heeft twee doelen:
• Een hoge mate van bescherming van mens, dier en milieu, en;
• Het verbeteren van het functioneren van de Europese biocidenmarkt (harmonisatie).
De Biocidenverordening is een ‘Nee, tenzij’- wetgeving. Dit betekent dat biociden niet verkocht en gebruikt mogen worden tenzij deze toegelaten zijn in het betreffende land (of in de hele EU). Ieder EU-land heeft een instantie die biociden toelaat, in Nederland is dit het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)3 dat een toelating afgeeft.
Voor het verkrijgen van een biocidetoelating moet een uitgebreid dossier worden opgesteld en ingediend volgens Bijlage III van de Biocidenverordening. Het Ctgb beoordeelt dit dossier en kijkt hierbij naar onder andere de volgende zaken:
Veilig voor mens, dier en milieu
• Het biocide moet voor, tijdens en na gebruik geen onacceptabele risico’s opleveren voor mens, dier en milieu.
Werkzaamheid
• Het biocide moet doen wat er geclaimd wordt. Dit wil zeggen dat als er geclaimd wordt dat het biocide bacteriën afdoodt, dan het biocide dit daadwerkelijk doet.
• Voor het testen van de werkzaamheid worden gestandaardiseerde en gevalideerde testen (CEN, ISO, OECD en andere) vereist. Welke testen nodig zijn, hangt af van het type biocide.
Voorgeschreven gebruiksaanwijzing
• Het Ctgb schrijft bij het toelaten van een biocide de gebruiksaanwijzing voor.
• Een voorgeschreven gebruiksaanwijzing is bedoeld om zowel onder- als overdosering te voorkomen. Dit zorgt ervoor dat een biocide voldoende werkzaam is en tegelijkertijd de risico’s voor mens, dier en milieu geminimaliseerd worden.
• Deze gebruiksaanwijzing bevat de toepassingen waarvoor het biocide gebruikt mag worden en hoe het biocide voor elke toepassing gebruikt dient te worden.
• Een gebruiker van een biocide is wettelijk verplicht deze gebruiksaanwijzing strikt op te volgen.
Toegelaten biociden
Een toegelaten biocide beschikt over een toelatingsnummer. Op dit moment zijn er twee varianten in omloop:
• 12345 N, ook wel bekend als een product met een N-nummer (oud format);
• NL-1234567-0000 (toegelaten in NL) of EU-1234567-0000 (toegelaten in de hele EU). Alle bestaande biocidetoelatingen worden omgezet naar dit nieuwe format.
Indien men een product wil toepassen als biocide, dan dient dit product dit nummer op het etiket te hebben. Dit omdat alleen toegelaten biociden gebruikt mogen worden. Een lijst met in Nederland toegelaten biociden kan op de Ctgb-site worden gevonden: www.ctgb.nl/toelatingen
Lees verder over desinfecteren binnen uw eigen huis
Lees verder over desinfecteren in de professionele schoonmaak
[1] Bij desinfectie wordt vaak gesproken over een logreductie. Bij een log 5-reductie, gaat het aantal micro-organismen van bijvoorbeeld 1.000.000 naar 10 (100.000 keer lager).