1.      Het is een virusziekte

Klassieke vogelgriep (Aviaire influenza, AI) is een virusziekte waar vooral pluimvee en een aantal andere vogelsoorten gevoelig voor zijn. Er zijn veel verschillende varianten van het virus. Laag pathogene typen veroorzaken lichte ziekteverschijnselen. Als er sprake is van een hoog pathogene variant, is dit virus zeer besmettelijk en veroorzaakt het ernstige ziekteverschijnselen. Een laag pathogeen type kan muteren tot een hoog pathogene variant. Het hoog pathogene virus is zeer besmettelijk en veroorzaakt ernstige ziekteverschijnselen, zoals: - zwellingen aan kop en hals - sufheid - onverwachte, snelle sterfte. Het virus verspreidt zich snel na besmetting. De incubatietijd voor vogelpest is ongeveer 10 dagen. De ziekte verloopt daarna snel, met in de meeste gevallen de dood tot gevolg. Via laboratoriumtests wordt de diagnose definitief vastgesteld. Dat vraagt maximaal 14 dagen.

2.      Zo verspreidt AI zich

Besmette vogels scheiden het virus uit via hun mest, luchtwegen en ogen. Het virus wordt in besmette stallen aangetroffen in voedsel, water en de bodem door kruisbesmetting. Het virus kan ook via de lucht worden verspreid.

3.      Gevaren van AI voor de mens

Normaal gesproken worden alleen vogels besmet door het AI-virus. In zeldzame gevallen worden echter ook andere diersoorten besmet (zoals varkens of katten) en mensen. Mensen lopen een klein risico om AI op te lopen wanneer men voortdurend, intensief en bij herhaling in contact komt met levend pluimvee dat de ziekte heeft. Ook contact met besmette ontlasting (direct, of via kleine deeltjes ontlasting in de lucht) is risicovol. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wordt vogelgriep niet overgebracht via gekookt voedsel, en is er geen bewijs dat er iemand ziek is geworden door het omgaan met pluimveevlees of het eten van goed gekookte kip of eieren.
Als er door mutaties van het virus een vorm zou ontstaan die zeer besmettelijk is van mens tot mens, zou dit kunnen leiden tot een wereldwijde uitbraak (een pandemie). Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als er vermenging optreedt tussen het menselijke griepvirus en het vogelgriepvirus.

Kijk voor actuele informatie over dit onderwerp op de website van het RIVM.

4.      Dit doe je wanneer je pluimvee besmet is met AI

Vogelgriep is een aangifteplichtige en bestrijdingsplichtige ziekte. Ziet een veehouder of dierenarts symptomen die op vogelgriep kunnen wijzen? Dan moet dit direct worden gemeld bij het Landelijk meldpunt voor dierziekten via (045) 546 31 88. Snelheid is geboden om de kans op verspreiding te verkleinen. Zie voor meer informatie de NVWA-site.

5.      Onderneem de juiste hygiënemaatregelen…

… om verspreiding van AI te voorkomen

-        Als er vogelgriep is vastgesteld in Nederland, vermijd dan het contact met vogels en hun uitwerpselen zoveel mogelijk.

-        Mensen die direct in contact komen met besmet pluimvee, bijvoorbeeld bij ruimingswerkzaamheden, kunnen zichzelf beschermen door het dragen van adembeschermingsmaskers (EN149:2001, klasse FFP2) die adequate bescherming bieden tegen het vogelgriepvirus. De maskers bieden echter alleen voldoende bescherming als ze op de juiste manier worden gebruikt en regelmatig worden ververst. Ook oogbescherming is aan te raden. Zie de website van het RIVM: www.rivm.nl.

-        Voor iedereen is het belangrijk om te zorgen voor goede hygiëne, waar nodig desinfectie, en om veilig om te gaan met voedsel. Dus: - was goed uw handen; - desinfecteer oppervlakken die in contact zijn gekomen met rauwe pluimveeproducten; - bereid voedsel bij temperaturen van minimaal 70 graden; - was mogelijk besmette kleding apart en op minimaal 70 graden.

….. ná besmetting met AI

-        Goede hygiënemaatregelen aan de bron: op pluimveebedrijven moeten besmette stallen, transportvoertuigen en dergelijke grondig worden schoongemaakt en gedesinfecteerd. Helaas betekent dit in veel gevallen ook dat er quarantainemaatregelen nodig zijn, en de ruiming van besmet of mogelijk aan het virus blootgesteld pluimvee.

Hoe je preventief goed reinigt en desinfecteert staat beschreven in de brochure ‘Reinigingsmiddelen in de pluimveehouderij’ van Stichting Avined en de NVZ. In deze brochure wordt onder meer ingegaan op de betekenis van bepaalde claims op het gebied van bijvoorbeeld milieu, voedselveiligheid, en gezondheid van mens en dier, hoe reinigingsmiddelen veilig en effectief gebruikt kunnen worden en op deze wijze bijdragen aan een voedselveilig product, en een goede hygiëne. Ook is een samenvatting van de brochure beschikbaar.