Wekelijks duiken er artikelen op over hoe je als bewuste consument je eigen was- en schoonmaakmiddel kan fabriceren. Dit zou natuurlijk, veilig en duurzaam zijn. Oma weet vaak raad en heeft de meest creatieve mengsels voor huishoudelijke (schoonmaak)kwaaltjes. Het klinkt als een sprookje om zelf met huis-, tuin- en keukenspullen schoonmaakmiddelen te fabriceren, maar vergeet niet dat oma geen toxicologie of chemie gestudeerd heeft. Haar achtergrondinformatie is flink gedateerd. Vroeger was niet alles beter: vroeger wisten we veel minder over de gevaarlijke eigenschappen van ogenschijnlijk ‘natuurlijke’ en ‘veilige’ stoffen. 

Oma’s wasmiddel is niet zo veilig          

Volgens de thuiskoks is een zelfgemaakt was- of schoonmaakmiddel een ‘natuurlijk alternatief’ en bevat het ‘geen chemische toevoegingen’. Hiermee wordt ingespeeld op hardnekkige misvattingen van het grote publiek: chemie, chemisch of synthetisch zijn eng en slecht, en natuurlijk is goed en veilig. Thuis met ‘natuurlijke’ ingrediënten aan de slag zou per definitie beter zijn voor het milieu en de eigen gezondheid. Echter, juist het tegenovergestelde is waar. Chemische stoffen en mengsels moeten verplicht, op last van de wetgeving, uitgebreid op veiligheid getest worden. Voldoet een mengsel niet aan deze strenge wetgeving, dan komt een product niet op de markt. Thuis willekeurige ‘natuurlijke’ stoffen met elkaar mengen kan juist voor gevaarlijke situaties zorgen. Stoffen uit de natuur zijn namelijk niet per definitie veilig (denk aan zoiets simpels als giftige bessen of schimmels).

Grote, negatieve impact van wassen op hoge temperaturen

Een zelfgemaakt middel behaalt nooit de efficiëntie van een voorgefabriceerd middel. De combinatie van bijvoorbeeld water, baking soda en geurolie kan absoluut lekker ruiken. Maar geur bedriegt in dit geval. Een mengsel zonder werkzaam reinigende bestandsdelen vergt zeer hoge temperaturen om wasgoed nog enigszins schoon te maken. Als er iets is dat grote negatieve impact heeft op het milieu, dan is dat op hoge temperaturen wassen. Middelen die te koop zijn in de winkel worden hierop ontworpen: zelfs op temperaturen van 30 graden kan men tegenwoordig schoon wassen.

Zelfgemaakt wasmiddel is niet geconcentreerd

Ook zouden de middelen die je zelf fabriceert minder verpakkingsmateriaal de wereld in helpen. Hier zijn grote vraagtekens bij te plaatsen. De producten die men koopt om te mengen (azijn, geurolie en baking soda) krijg je niet los in de hand mee vanuit de winkel. Ook deze middelen zijn verplaatst naar de winkel waar je ze koopt en verpakt in (al dan niet plastic) verpakkingen. Tegenwoordig worden wasmiddelen zeer geconcentreerd geproduceerd, waardoor ze efficiënter verpakt en vervoerd kunnen worden. Er is in dit geval minder water en verpakkingsmateriaal nodig.

Houdbaarheid is maar beperkt

De eisen die worden gesteld aan de mengsels van was- en schoonmaakmiddelen hebben ook uitwerking op de houdbaarheid. Producten worden veilig geproduceerd en bevatten stoffen waardoor middelen zo lang mogelijk houdbaar zijn en niet vroegtijdig hoeven weggegooid te worden. Als je zelf gaat produceren, wordt het heel snel een onhygiënisch, vies verhaal. Vet/olie scheidt van water en wat je overhoudt is een klonterige, onveilige pap. Het is gevaarlijk om dit mengsel te gebruiken: het creëert een walhalla voor micro-organismen zoals bacteriën en ziekteverwekkers.  

Kortom, experimenteren met mengsels om schoon te maken en te wassen is niet zo duurzaam en veilig als het misschien lijkt. Besteed uw tijd niet aan het mengen van een onveilig mengsel, maar liever aan een overwogen keuze in de winkel.