Levert het vervangen van palmolie een duurzaamheidswinst op?

Derivaten uit palmolie of palmpitolie worden binnen de was- en reinigingsmiddelensector gebruikt als surfactants. Palm(pit)olie biedt een goed alternatief voor niet-hernieuwbare grondstoffen, maar het gebruik ervan krijgt steeds vaker negatieve aandacht. Dit komt doordat het telen van de oliepalm, waaruit palmpitolie en/of palmolie wordt gewonnen, niet altijd op een duurzame manier gebeurd.

Om een duurzame palmolieketen te waarborgen kiest een toenemend aantal fabrikanten voor derivaten die worden verkregen uit duurzame RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil)-gecertificeerde palm(pit)olie.

Ondanks deze positieve ontwikkeling staat het imago van palmpitolie en palmolie onder druk. Daarom kiezen sommige fabrikanten van was- en reinigingsmiddelen nu voor alternatieven voor palm(pit)olie en hierop gebaseerde derivaten. Het vervangen van palm(pit)olie levert echter in de meeste gevallen juist geen duurzaamheidswinst op. Dat wordt hieronder toegelicht:

1. Het vervangen van palmolie door andere tropische oliën (b.v. kokosolie) lost de problemen niet op, maar verplaatst de druk op tropische oliën alleen maar naar andere ketens. Voor andere tropische oliën bestaan vaak geen of minder bekende duurzaamheidscertificeringen waardoor duurzame delving moeilijker te controleren is dan bij palm(pit)olie.
2. Het vervangen van palmolie door andere natuurlijke oliën (raapzaad, zonnebloem, enz.)  levert ook niet direct een duurzaamheidswinst op. Deze oliegewassen hebben een lagere opbrengst per hectare grond, er is dus veel meer schaarse landbouwgrond nodig om het te produceren. De verwachting is dat Europa zo'n 23 miljoen ton olie nodig heeft in 2030. Momenteel staan ongeveer 11.6 miljoen hectare aan oliegewassen in Europa. Hierbij rijst de vraag of een hogere productie van deze gewassen op Europese landbouwgrond kan plaatsvinden zonder enorme milieu en natuurschade.
3. Ook vanuit het oogpunt van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft het vervangen van palmolie niet de voorkeur: als er geen vraag is naar duurzame grondstoffen zoals palmolie, zullen er ook weinig prikkels zijn voor plantages en boeren om te verduurzamen. 

Het is in het kader van duurzaamheid dus vaak beter om te zorgen dat de winning van palm(pit)olie op een duurzame manier gebeurd, door middel van een duurzaamheidscertificering (RSPO), dan in te zetten op alternatieven. Alternatieven die misschien momenteel een minder negatief imago hebben, maar vaak juist minder duurzaam zijn dan palm(pit)olie die wel duurzaam wordt gewonnen.

Dit standpunt gebruiken? Download het op onze NVZ Standpunten-pagina.

Commitment van de industrie voor RSPO gecertificeerde palmolie

Sinds 2021 is de NVZ lid bij DASPO (Dutch Alliance for Sustainable Palm Oil), een samenwerkingsverband van organisaties die de productie en het gebruik van duurzaam geproduceerde palmolie stimuleren. Met dit lidmaatschap zetten de NVZ en haar leden een belangrijke stap om bij te dragen aan een duurzame palm(pit)olieketen. Binnen onze sector zijn afspraken gemaakt om volledig over te gaan op enkel gebruik van RSPO-gecertificeerde palm(pit)olie. Meer hierover staat op de website van DASPO.