Wasverzachters door Keuringsdienst van Waarde ten onrechte in een kwaad daglicht: dit zijn de feiten!

12 februari 2021

In de aflevering van Keuringsdienst van Waarde (vervolg: KvW) van 11 februari staan wasverzachters centraal. De kernvraag van de aflevering: zitten er dierlijke (bij)producten in wasverzachters? Met muziek van een horrorfilm op de achtergrond worden flessen wasverzachter getoond die met slachtafval worden bestrooid. Termen als allergie-opwekkend en schadelijk voor de voortplanting passeren de revue. De indruk die gewekt wordt: wasverzachterfabrikanten misleiden de consument door ‘in het geheim’ dierlijke producten te gebruiken die ‘giftig’ zijn voor de mens. De waarheid is gelukkig een stuk geruststellender.

Circulair en duurzaam: slachtafval goed gebruiken in plaats van weggooien of verbranden

Dierlijk vet wordt al eeuwen lang gebruikt voor de productie van zeep. Inmiddels is de wetenschap vergevorderd en kunnen we ingrediënten voor bijvoorbeeld wasverzachter uit verschillende bronnen produceren. Ongeacht de bron is het eindresultaat is hetzelfde: een ingrediënt dat helpt bij het verwijderen van vuil (uit bijvoorbeeld textiel) en daarbij ook veilig te gebruiken is.

In de aflevering van KvW wordt de indruk gewekt dat het gebruiken van dierlijk vet voor de productie van ingrediënten voor wasverzachter onveilig en slecht is. Niets is minder waar: het gaat hierbij namelijk over het gebruiken van slachtafval dat anders verbrand en afgedankt zou worden. Er worden geen dieren geslacht voor het produceren van wasverzachter, maar het slachtafval - dat in bijvoorbeeld een slagerij word geproduceerd - wordt voor een nuttig doeleinde gebruikt. Om het afstotelijke verhaal in de aflevering van KvW te versterken, wordt dit aspect natuurlijk volledig onderbelicht.

Het vermelden van ingrediënten op het etiket

Om de consument te informeren is bij wet vastgelegd dat op de verpakking van reinigingsmiddelen - dus ook voor wasverzachter - informatie over ingrediënten moet worden opgenomen. Deze informatie wordt beperkt tot informatie die daadwerkelijk van toegevoegde waarde kan zijn voor de consument Je zal dus niet altijd álle ingrediënten van een wasmiddel kunnen afleiden van het etiket. Informatie die er voor een consument toe doet, staat vermeld. Dit zijn bijvoorbeeld ingrediënten waar men allergisch voor kan zijn.

Veilige ingrediënten: gevaar versus risico

Aan het eind van de aflevering wordt nog gesproken over stoffen die ‘kankerverwekkend’ zijn en stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de voortplanting. Helaas wordt hierbij niet ingegaan op de kern van de toxicologie: ‘it’s the dose that makes the poison’. Oftewel: de hoeveelheid van een gevaarlijke stof bepaalt of het daadwerkelijk een risico kan zijn voor een gebruiker. De stoffen die in de aflevering worden genoemd zitten in zodanig lage concentraties in producten dat het géén risico met zich meedraagt. De wasverzachter kan dus gewoon veilig worden gebruikt.

Het is gewenst dat KvW een kritisch oog werpt op vraagstukken die kijkers aandragen. Echter, wees ervan bewust dat er altijd sprake is van een frame waarin een verhaal (in de media) wordt gepresenteerd. Sommige feiten worden aangedikt en andere feiten kunnen – opzettelijk – onderbelicht blijven. Wat betreft wasverzachters: wees gerust bij het gebruik van deze producten. Strenge wetgeving ziet toe op de veiligheid en door het etiket te lezen, weet u hoe u de producten veilig gebruikt.